ال ای دی(LED) چیست؟
ال‌ای‌دی(LED) مخفف عبارت Light-Emitting Diode است که می‌توان آن را “دیود ساطع‌کننده‌ی نور” یا “دیود نورافشان” هم ترجمه کرد. “دیود” یکی از قطعات پرکاربرد الکترونیکی است و وظیفه‌ی اصلی آن انتقال جریان الکتریسیته تنها از یک جهت است. ولی در سالهای اخیر به دلیل مزایای بسیار زیاد آنها نسبت به منابع نور سنتی، از آنها به طور گسترده برای تولید نور و روشنایی استفاده می‌شود. هم‌اکنون لامپ ال‌ای‌دی یکی از پرطرفدارترین منابع روشنایی در جهان است.
لامپ ال‌ای‌دی(LED Lamp)
لامپ ال‌ای‌دی به لامپی گفته می‌شود که از مجموعه‌ی دیودهای ساطع‌کننده‌ی نور یا LED برای ایجاد روشنایی استفاده میکند. پیش از اینکه از لامپ LED به طور گسترده استفاده شود، تکنولوژی‌های دیگری برای ایجاد روشنایی استفاده می‌شد که در زیر مهمترین آنها لیست شده‌اند:
- لامپ التهابی: که از یک رشته‌ی تنگستن در آن استفاده شده و به لامپ رشته‌ای هم معروف است
- لامپ‌های مایکروویو
- لامپ هالوژن یا رشته‌ای هالوژن
- لامپ فلورسنت: لامپهایی که به “لامپ مهتابی” مشهورند از این دسته بودند. همچنین لامپهایی که به “لامپ کم‌مصرف” مشهورند نیز از دسته‌ی لامپ‌های فلورسنت فشرده(CFL) هستند.
- لامپ قوس کربنی
- لامپ تخلیه الکتریکی
- لامپ سدیمی کم‌فشار و سدیمی پرفشار
- لامپ متال هالید
لامپ LED؛ بی‌رقیب در روشنایی
در سالهای اولیه‌ی استفاده از لامپ ال‌ای‌دی، به دلیل اینکه هزینه‌ی تولید لامپ LED نسبت به رقبایش بالا بود، استقبال چندانی از آنها نمی‌شد. همچنین در آن دوران این گونه از لامپ‌ها دارای تنوع رنگ پایینی بودند و این موضوع دلیل دیگری برای عدم تمایل افراد برای استفاده از آنها بود.
ولی امروزه با روی آوردن صنایع به تولید لامپ ال‌ای‌دی و در نتیجه کاهش قیمت آن و همچنین ایجاد تنوع رنگ بالا، استفاده از آنها به طور گسترده‌ای افزایش پیدا کرده است. مزایایی که لامپ LED نسبت به رقبایش دارد بسیار چشمگیر است. عمر بالا، شدت نور بالا نسبت به توان مصرفی، تبعات زیست‌محیطی کم چند مورد از مزایای لامپ ال‌ای‌دی نسبت به رقبایش است.
مزایای لامپ ال‌ای‌دی نسبت به لامپ رشته‌ای و لامپ کم مصرف
۱. بازدهی نوری
بازدهی نوری، معیاری است که نشان می‌دهد یک لامپ به ازای هر وات انرژی که مصرف میکند به چه میزان نور تولید میکند. “لومن” یا lum واحد شار نوری است که با استفاده از این معیار، میزان نور تولیدی هر منبع نور را اندازه‌گیری می‌کنند. بازده نور لامپ LED چند برابر از لامپ‌های کم‌مصرف و رشته‌ای بالاتر است. به طور نامی یک لامپ ال‌ای‌دی ۷۴ تا ۱۲۰ لومن بر وات بازده دارد. این عدد برای لامپ‌های کم‌مصرف ۴۵ تا ۶۵ و برای لامپ‌های رشته‌ای ۱۰ تا ۱۵ لومن بر وات است.
۲. طول عمر زیاد لامپ‌های ال‌ای‌دی
به طور نامی یک لامپ رشته‌ای ۲۰۰۰ ساعت، یک لامپ کم‌مصرف ۷۰۰۰ ساعت و یک لامپ ال‌ای‌دی ۲۵۰۰۰ ساعت عمر کاری دارد. یعنی عمر یک لامپ LED بیش از ۳ برابر یک لامپ کم‌مصرف و بیش از ۱۲ برابر یک لامپ رشته‌ای است!
۳. زمان پاسخ‌گویی بسیار کوتاه
بر خلاف لامپ‌های سنتی، لامپ LED به محض رسیدن ولتاژ روشن می‌شود. همچنین مدت زمان روشن بودن LED در کیفیت و شدت نوردهی آن تاثیرگذار نیست. زمان لازم برای روشن شدن لامپ ال‌ای‌دی پس از اتصال الکتریسیته کمتر از ۲۰ میکروثانیه است. این عدد برای لامپ متال هالید ۵ دقیقه است.
۴. عدم تاثیر روشن/خاموش کردن بر طول عمر
اگر از لامپ‌های ال‌ای‌دی در منزل یا محل کارتان استفاده می‌کنید، نگران تعداد دفعات روشن و خاموش کردن آن نباشید. طول عمر لامپ‌های ال‌ای‌دی به هیچ عنوان به تعداد دفعات روشن/خاموش کردن آنها بستگی ندارد.
۵. قابلیت تنظیم شدت نور لامپ LED
می‌توان با استفاده از تکنولوژی PWM در لامپ‌های LED، ولتاژ و در نهایت شدت نور آنها را تنظیم کرد.
۶. عدم کاهش نور با گذشت عمر
بر خلاف همه‌ی لامپ‌های دیگر، شدت نور لامپ ال‌ای‌دی با گذشت زمان هیچ تغییری نمی‌کند. پس اگر از آن دسته از افرادی هستید که به نورپردازی منزل و محل کارتان توجه ویژه دارید، می‌توانید به ثابت ماندن شدت نور ال‌ای‌دی‌ها اعتماد کنید.
تاریخچه‌ی لامپ‌های LED
اولین‌بار در دهه‌ی ۶۰ میلادی، اولین LEDها در صنعت روشنایی مورد استفاده قرار گرفتند. یک ضعف بزرگ لامپ ال‌ای‌دی در آن سال‌ها این بود که تنها با رنگ قرمز قابل تولید بودند. به همین دلیل از آنها تنها در دستگاه‌های صنعتی و برای نشان دادن وضعیت کاری آنها استفاده می‌شد.
بعد از آن در دهه‌ی ۷۰ میلادی رنگ‌های دیگری هم برای لامپ‌های LED تولید شد و پس از آن در دهه ۸۰ کارهایی زیادی برای افزایش شدت نور آنها به ازای توان مصرفی واحد انجام شد. گفته می‌شود که در آینده بازدهی اینگونه از لامپ‌ها به ۲۰۰ لومن بر وات هم خواهد رسید.
اجزای یک لامپ ال‌ای‌دی
یک لامپ ال‌ای‌دی معمولی دارای اجزای زیر است:
سرپیچ
نگهدارنده
بدنه اصلی
انتقال دهنده‌ی دما(هیت سینک)
منبع تغذیه
ماژول الکترونیکی
پیچ
محافظ لامپ